Dlaczego nienawidzę współczesnych bajek

    Coś poszło nie tak. Po prostu do tego popołudnia nie wiedziałam, co.

   Siedzimy z Igness rozwalone na kanapie pomiędzy niedojedzoną pizzą a osobliwą konstrukcją z talerzy, szklanek i kota. Wokół walają się malowniczo niedopite butelki absyntu.
Gapimy się w plazmę; Igness dorwała się do Władzy i wciska na niej kolejne guziki. 

- Nienawidzę współczesnych bajek - stwierdza.

- No - potwierdzam apatycznie. - Za naszych czasów były lepsze, a teraz...

     Milknę, bo dociera do mnie przerażający fakt, że nasza faza na bajki skończyła się zaledwie jakieś pięć-sześć lat temu.

- Nędza - podsumowuje Igness, po czym przełącza na coś bardziej ambitnego, czyli nowy odcinek Wczorajszych. 

     I zapomina o sprawie, z politowaniem obserwując rzygającą po drugim piwie panienkę w pasku materiału udającym spódnicę. Opary absyntu unoszą się nad podłogą i, dotarłszy do najbardziej pofałdowanych sfer mojej jaźni, sprawiają, że fakty wskakują na swoje miejsca jak brakujące puzzle.
    Wszystko, co jest na świecie nie tak, to nie jest wina Tuska.

To wina bajek

  A konkretnie wszelkich wieloodcinkowych filmów animowanych, którymi raczą nas współcześni producenci. Nie, nie mam hejtu na Krasickiego. W ogóle nie mam nic do bajek z czysto słownikowej, pewuenowskiej definicji, co zapewne każdy szanujący się purysta językowy tudzież samozwańczy filolog chciał mi już wytknąć. Będę się jednak roboczo posługiwać terminem bajka na określenie wszelkich kreskówek i tym podobnych tworów, które kanały typu Disney XD czy Nickelodeon wypluwają ostatnio ze swoich trzewi. Bo mogę.

   Zaczęło się od tego, że wszyscy zaczęli narzekać na nowe bajki - że płytkie, że głupie, że bezsensowne, że bez przesłania. Byłoby jednak zbyt prosto, gdyby winą za całe zło tego świata obarczyć kilka nowych kreskówek. Problem jest o wiele bardziej złożony, bo jego sedno tkwi w samej istocie wszelkich baśni.

   To są niebezpieczne rzeczy. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że (jak mówi stare przysłowie) czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość wali na kilometr. Wdrukowane dziecku poprzez oglądanie bajek wzorce i komunikaty wszczepiają się w mózg gorzej niż guma do żucia w kręcone włosy, a potem robią zamieszanie w naszym życiu. Powiecie, że przekaz podprogowy stosuje się nie tylko w bajkach, ale i reklamach? Spoko. Stwierdzicie, że filmy dla dorosłych też fałszują rzeczywistość? Okej. Tylko że bajki celują w dziecięcy, a więc najbardziej chłonny, świeży, skupiony na uczeniu się świata umysł. Właśnie przez to bywają niebezpieczne.

    To stwierdzenie wydało ci się absurdalne, Stefan? To spytaj wszystkich zatwardziałych singielek, czy są samotne z wyboru, czy może wciąż czekają na swojego konia księcia na białym koniu. Albo lepiej, zapytaj wszystkich mężatek, w którym momencie zauważyły, że ich książę stracił włosy i wytrenował sobie mięsień piwny, a potem zintegrował się z kanapą i telewizorem, a rączy rumak okazał się upartym, wyleniałym osłem lub zwykłą kupą złomu. W dowolnej interpretacji.

(R)ewolucja

   Jeśli to czytasz, wyznawco, to wnioskuję, że wychowałeś się na tzw. "starych bajkach", czyli tych produkcjach o rażąco kredkopochodnej grafice i zardzewiałej animacji rodem z pierwszych filmów Disneya (a jeśli się na nich nie wychowałeś, to przynajmniej nie przyjmujesz faktu ich pamiętania za relikt schyłkowego mezozoiku). Zapewne oglądałeś Pszczółkę Maję i Smerfy, a Bożena w tym czasie piała z zachwytu na widok Królewny Śnieżki. Nieco inne bajki oglądały już wasze dzieci/młodsze rodzeństwo/chomiki. OK, świat się zmienia. Śnieżka czy Aurora musiały być słodkie i niewinne,  Mulan, Megara tudzież Bella były odważniejsze i potrafiły już zawalczyć o swoje, a Tiana, Elsa czy inna Roszpunka to kobiety naszych czasów, pewne siebie i niezależne. Choć osiemdziesiąt lat temu było to nie do pomyślenia, mamy czarną księżniczkę Disneya i pierwsze królewny robione komputerowo. Bajki muszą ewoluować.  Dziwnym trafem jednak wiele z nich zmierza w jakimś dziwnym kierunku: o ile kiedyś z ciekawością patrzyło się na nowe produkcje dla dzieci, o tyle teraz właściwie nie chcę wiedzieć, co będą oglądać następne pokolenia.

     Podobnie rzecz ma się z kreskówkami. Oczywiście nie powinno się generalizować całej sprawy, bo  wciąż w telewizji można znaleźć naprawdę wartościowe tytuły bardzo fajnych seriali rysunkowych dla dzieciaków i mądry rodzic te właśnie wybierze. Zadaniem bogini jest jednak ostrzegawcze pokiwanie palcem na to, co jej się nie podoba, a nie podoba się prymitywność tej mniej wartościowej części wyżej wspomnianych filmów. Oglądając współczesne kreskówki - a przynajmniej znakomitą większość produkcji mających nie więcej niż dwa/trzy lata - nie sposób nie zadławić się falą idiotyzmu. Odnoszę wrażenie, że na topie jest jak najbardziej prymitywny humor, żarty z wydzielin ciała i ogólnie wszystkich niezbyt przyjemnych w odbiorze rzeczy, które w dorosłym życiu wywołują raczej obrzydzenie niż uśmiech. Cóż, nihil novi, powiecie. Tzw. stary, dobry Cartoon Network też oferował kreskówki z elementami niezbyt malowniczych wysięków z nosa i radośnie emitowanych gazów, ale to były tylko wstawki w stosunku do zabawnej merytorycznie reszty. Dzisiaj, niestety, często są one podstawą rysunkowego humoru. Wspaniale! Uczmy dzieci, że takie rzeczy są arcyzabawne, podobnie jak pieprznięcie kogoś siekierą po łbie (na pewno nie zrobi się tym krzywdy, prawda, troglodyci?) czy inne równie nieinwazyjne zabiegi będące cudownym narzędziem rozwiązywania konfliktów. Ani się spostrzeżecie, a będziecie mieć w domu małego, agresywnego idiotę. Tylko proszę: zanim udacie się po orzeczenie z poradni psychologiczno-pedagogicznej, wyłaczcie to pudło.

    Pytanie tylko, czy to wy idiociejecie przez kreskówki, czy kreskówki przez was, ludzie?

    Ja ich przecież nie rysuję.

Jestem przygłupi, ale popularny

   Najszybciej po tej równi pochyłej produkcji dla młodocianych przestępców obywateli toczą się jednak tzw. seriale młodzieżowe. Kiedyś były może trzy na krzyż, jeżeli policzymy Hannah Montanę, Nie ma to jak hotel i dokooptujemy to tego H20 - Wystarczy kropla. Dzisiaj się ich namnożyło. O ile w kreskówkach uderza prymitywność, o tyle w serialach młodzieżowych pewna naiwność i niedojrzałość jednej połowy bohaterów oraz cwaniactwo drugiej. No i oczywiście ogromne parcie na bycie fajnym. Inteligencja i wartości moralne trochę jakby giną przy ekspansywnym dążeniu do popularności, która to zdaje się w tych serialach być w zasięgu ręki małoletniego widza - wystarczy tylko posłodzić odpowiednim osobom i kopnąć w tyłek prawdziwego, choć nieco obciachowego przyjaciela. Jeśli popularność się znudzi, wystarczy przeprosić ofiarę i wszystko jest cacy. Potwierdzone info.
   Nie można oczywiście zapomnieć o najważniejszej funkcji tych produkcji, czyli uczeniu młodych ludzi młodzieżowego podejścia do świata i języka, którego należy używać w kontaktach z rówieśnikami. Sarkazmu i wspomnianego wyżej cwaniactwa w wypowiedziach bohaterów jest tyle, że nie sposób, by oglądający nie wysycił nimi także własnego stylu formułowania wypowiedzi ustnych. Choć bez wyzwisk, można swój język uczynić wyzywającym! Pamiętajcie: najlepszym sposobem na każdy problem jest jego olanie, a na każdy konflikt - pyskówka! Tylko ostrożnie ze stosowaniem takich pyskówek w stosunku do rodziców, bo może się okazać, że oni nie są jak z serialu i po fakcie nie przyjmą waszego płaczliwego "ja tylko żartowałem, mamo, oddaj mi ten komputer!".
   A do was, drodzy dorośli, mam prośbę - jeśli spotkacie na ulicy dziesięciolatka, który na zwrócenie przez was uwagi, że papierki po lodach/puste pudełka po papierosach powinno się wrzucać do śmietnika, a nie na chodnik, uraczy was raźnym "spieprzaj, stary pedofilu" albo innym "zajmij się sobą, gruba babo", to nie zwalajcie winy na rodziców i bezstresowe wychowanie.
   To wina seriali młodzieżowych.

50 twarzy braci Grimm

  Poruszeni objawioną wam prawdą o szatańskich dziełach miotających się po szklanych ekranach zaproponujecie, żeby powrócić do baśni Andersena i braci Grimm? Zastanówcie się trzy razy, zanim to zrobicie.

  Choć nie jest prawdą krążąca jakiś czas temu w internetach opinia, jakoby Andersen tworzył baśnie, by straszyć nimi małe dzieci, istotnie część z jego utworów czytana kilkulatkom na dobranoc może skutecznie przekreślić szanse na sen. Poświadczą to z pewnością ci, którzy wyszli poza ramy podstawowego zestawu baśni (Mała Syrenka, Królowa Śniegu, Ołowiany Żołnierzyk) serwowanych w dzieciństwie na dobranoc, zresztą w mocno podkoloryzowanej i uładzonej wersji. Przeczytajcie sobie na przykład Towarzysza Podróży, a zrozumiecie, o czym mówię. 

    Wielbicielom twórczości braci Grimm pragnę natomiast przypomnieć, że pierwotne wersje ich baśni, które później zainspirowały Disneya do stworzenia wiecznie upalonych radosnych i śpiewających księżniczek w pastelowych kieckach, były daleko bardziej mroczne niż te, które znają wasze dzieci, a często i wy, drodzy dorośli. Wiedzieliście na przykład, że książę postanowił obudzić Śpiącą Królewnę akcją zdecydowanie mniej niewinną niż pocałunek, a gdy jedynym rezultatem okazała się pozamałżeńska ciąża wciąż śpiącej dziewczyny, zwiał do swojej czekającej na niego w zamku prawowitej żony? Byliście świadomi, że Czerwonego Kapturka nikt nie ratuje i dziecko ginie - rozebrane, bo ciuszki "nie będą już mu potrzebne" - w paszczy wilka? A może jeszcze nie wiecie, że oryginalna Bestia pożerała swoje nowo poślubione żony, zamiast jak u Disneya uczyć się od Belli czytać Romea i Julię? Krew lała się strumieniami przez opowieści o kazirodztwie, przemocy, gwałtach i morderstwach. No patrzcie, a już mieliście czytać te niewinne stare baśni waszym dziatkom do poduszki!

  Jeśli następnym razem usłyszycie w telewizji o kolejnym degeneracie, który zabił własną matkę kiełbasą krakowską, to pamiętajcie, że zabójcom też ktoś czytał bajki na dobranoc.

    I to one są wszystkiemu winne.

  

Każda bajka musi mieć morał!

     Jaki z tego płynie morał? Bajki, baśnie i seriale leżą u podstaw całego zła na świecie. Jeśli chcecie uczyć swoje pociechy życia, lepiej od razu puśćcie im Piłę V. Będzie mniej drastycznie i mniej szkodliwie dla ich gąbczastych umysłów.

   Masz mieszane uczucia, wyznawco? Boisz się włączyć dziecku telewizor, żeby nie wyrósł z niego młody kryminalista albo zbereźnik? A co to za różnica, które seriale ogląda, skoro razem z tobą i małżonką Bożeną wlepia wzrok w nieliczne, bo nieliczne, ale rozbierane sceny już w produkcjach ze znaczkiem powyżej 12 lat? Co z tego, że ograniczysz córce Monster High z hasłem "to diabły i czyste zło" na ustach, jeśli wasz trzylatek ogląda z wami filmy wojenne i o te wszystkie strzelanki typu zabili go i uciekł, gdzie ostrzelany przez szwadron kawalerii bohater magicznie podnosi się z ziemi z zadrapaniem na policzku i radośnie biegnie dalej? A może trzeba całkiem wyrzucić telewizor i wezwać egzorcystę, żeby poświęcił mieszkanie?

    Jeśli chcecie być mądrymi rodzicami, nigdy nie popadajcie ze skrajności w skrajność. Zadajcie sobie pytanie, czy to, co wasze dzieciaki z taką lubością oglądają, na pewno jest dla dzieci, a nie jest zawoalowaną opowiastką dla dorosłych, którą wasze pociechy traktują jak zakazany owoc.  I wiecie co? Puszczajcie dzieciom wszystkie programy, które są w jakiś sposób wartościowe. Także te nowe, ale mądre bajki, bo przecież pełno takich w telewizji. Tylko najpierw to wy musicie je obejrzeć i zdecydować, czy są odpowiednie dla waszych dzieciaków.

    Każdy kij ma dwa końce i to właśnie wy, dorośli, powinniście wybrać z masy badziewia i bajdurzenia to, co jest ważne i przede wszystkim prawdziwe. Dotyczy to także tego tekstu. Przeczytajcie go więc jeszcze raz, zapamiętajcie morał, a resztę włóżcie... właśnie między bajki.

      Z boskim błogosławieństwem na ostatni tydzień wakacji - ave!